Opublikowany został raport badawczy pt. „Open Budget Survey 2021. Raport sporządziła międzynarodowa organizacja International Budget Partnership, z siedzibą w Waszyngtonie, promująca idee przejrzystości i partycypacji społecznej w sferze finansów publicznych. Badania objęły grupę 120 krajów ze wszystkich kontynentów, w tym Polskę. Stworzone na podstawie badań państw, rankingi służą kompleksowej ocenie narodowych systemów finansów publicznych z punktu widzenia trzech kluczowych wymiarów: i) transparentności procedur budżetowych, ii) zakresu społecznej partycypacji, iii) jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Raport formułuje zalecenia w aspekcie możliwości wzmocnienia procedur budżetowych we wspomnianych wymiarach. W odniesieniu do Polski badania zrealizował dr Paweł Białynicki-Birula z Katedry Gospodarki Publicznej.
Polska, z 60 punktami, uplasowała się na 36 miejscu kwalifikując się do grupy krajów zapewniających ograniczony dostęp do informacji budżetowej. Przeciętna w OECD wyniosła 67 pkt. Czołowe miejsca w obecnym rankingu transparentności budżetowej (Open Budget Index) z punktacją przewyższającą 80 pkt uzyskały Gruzja (87), RPA (86), Szwecja (85), Nowa Zelandia (85), Meksyk (82) i Norwegia (81). Polska, z 60 punktami, uplasowała się na 36 miejscu kwalifikując się do grupy krajów o ograniczonym dostępie do informacji budżetowej. Choć zdobyta liczba punktów jest taka sama jak w poprzedniej edycji (OBS 2019), to jednak odnotowany spadek o 4 miejsca w rankingu świadczy o relatywnym regresie i braku działań na rzecz poprawy transparentności procedur budżetowych. Dodać należy, że przeciętna światowa wartość indeksu wyniosła 45 pkt, a w krajach OECD 67 pkt. Polska tradycyjnie osiągnęła dobry wynik (82 /100 pkt) w zakresie oceny jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Z kolei w ocenie zakresu społecznej partycypacji w procesach budżetowych zdobyła 22 pkt/100 czyli tyle, ile wyniosła przeciętnie w krajach OECD.
W rekomendacjach dla Polski IBP zaleca m.in. opracowywanie i publikację budżetu obywatelskiego (tzw. Citizens Budget), tj. przystępnej dla obywateli wersję budżetu); publikację półrocznych sprawozdań z wykonania budżetu, dokonanie szeregu modyfikacji procedur budżetowych skutkujących większą spójnością dokumentacji budżetowej oraz podjęcie działań na rzecz zwiększenia zakresu społecznej partycypacji w procedurach budżetowych.
Raport jest do uzyskania ze strony IBP: http://internationalbudget.org
https://internationalbudget.org/open-budget-survey/open-budget-survey-2021
